Người dân Napoli đã chờ đợi khoảnh khắc này 33 năm, kể từ Scudetto cuối cùng giành được năm 1990 nhờ công của “Cậu bé vàng” Diego Maradona. Danh hiệu này đã thuộc về cả thành phố, thuộc về những tifosi đã chờ đợi 33 năm qua. Vinh quang đó là của Victor Osimhen, Khvicha Kvaratskhelia, Kim Min-jae.
Chiến quả đó khắc sâu tên của ông chủ Aurelio De Laurentiis, người đã mất gần 20 năm để đưa Napoli trở lại đỉnh cao của bóng đá Italia. Nhưng quan trọng nhất, đó là công lao của Luciano Spalletti, HLV được bổ nhiệm cách đây 2 năm và đã làm được điều mà 31 HLV trước đó Napoli không thể làm được: vô địch Serie A.
Việc Spalletti chấm dứt sự chờ đợi lâu này là điều đáng để suy nghĩ. Quay trở lại thời điểm ông nhận công việc, thay thế Gennaro Gattuso vào mùa hè 2021. Spalletti đã dành 2 năm trước đó để làm vườn tại trang trại của mình ở Tuscany, sau khi bị Inter Milan sa thải, nhường chỗ cho Antonio Conte. Khi ấy, Spalletti đã 62 tuổi và tự hỏi liệu ông đã hết thời hay chưa.
Spalletti đã có một sự nghiệp khá ổn cho đến thời điểm này. Ông nổi tiếng nhất trong 4 năm dẫn dắt AS Roma, nơi phong cách bóng đá sáng tạo và giàu trí tưởng tượng của ông bén rễ. Nó đã không mang lại cho Roma một danh hiệu Scudetto nhưng bù lại là 2 Cúp Quốc gia Italia.
Và nó củng cố hình ảnh của Spalletti với tư cách là một HLV có thể giúp các đội của mình chơi thứ bóng đá đẹp mắt, hơn là đảm bảo việc có được một danh hiệu. Hai chức vô địch giải VĐQG Nga cùng CLB Zenit Saint Petersburg không thuyết phục được nhiều người.
Vì vậy, khi Spalletti tiếp quản Napoli, có cảm giác như ông ở đó để thay đổi chất lượng kỹ thuật của bóng đá Napoli thời hậu Gattuso, và lý tưởng nhất là đưa họ trở lại Top 4 chứ không ai nghĩ rằng HLV này sẽ chấm dứt cơn hạn hán vô địch kéo dài 33 năm.
Bởi vì Napoli đã cố gắng bổ nhiệm những HLV đã từng giành danh hiệu trong quá khứ, và hy vọng kinh nghiệm vô địch đó của các chiến lược gia sẽ giúp họ đăng quang ở Serie A. Song, tất cả đều đã thất bại từ Rafa Benitez năm 2013, đến Carlo Ancelotti năm 2018.
HLV duy nhất cùng Napoli tiến rất gần đến chức vô địch Serie A là Maurizio Sarri. Trong 3 năm ở Napoli, đội nóng này đã giành được điểm số khá cao là 82, 86 và 91 điểm. Thế nhưng, chừng đó vẫn chưa đủ để giật Scudetto khỏi tay Juventus trong giai đoạn thống trị của mình.
Vậy bài học cho bất kỳ đội bóng nào đang cố gắng hết sức để chấm dứt cơn khát danh hiệu lâu ngày, và đang nhìn Napoli một cách ghen tị là gì? Đầu tiên, khái niệm “người chiến thắng bẩm sinh” hoặc “nhà vô địch đã được chứng minh” sẽ không đảm bảo cho việc giúp CLB vô địch chỉ vì họ đã vô địch trước đó.
Cả Benitez và Ancelotti đều không thể thay đổi cục diện ở Napoli, giống như cách mà cả Jose Mourinho và Antonio Conte đều không thể chấm dứt cơn hạn hán danh hiệu kéo dài ở Tottenham. Cách tốt nhất để vô địch một giải đấu là không đặt niềm tin vào khả năng “tâm lý chiến thắng” sẽ lan truyền từ HLV sang cầu thủ.
Thay vào đó, CLB cần một HLV có phương pháp để vô địch, người có thể kết nối với các cầu thủ và có kế hoạch để giành chiến thắng trong các trận đấu. Thắng nhiều trận nhất và CLB sẽ vô địch giải đấu. Điều này nghe có vẻ xúc phạm với độc giả, nhưng vẫn có rất nhiều người nghĩ rằng chiến thắng trong trận đấu và chiến thắng trong các cuộc đua vô địch là hai chuyện hoàn toàn khác nhau.
Napoli không phải là bằng chứng duy nhất về điều này tại châu Âu năm nay. Hãy nhìn Feyenoord của Hà Lan. Họ là một CLB lớn nhưng đã không thành công trong nhiều năm. Họ chỉ giành được 1 danh hiệu Eredivisie kể từ năm 1999, ở mùa giải 2016/17.
Trong thế kỷ 21 tồi tệ này, Feyenoord đã bổ nhiệm rất nhiều HLV tên tuổi: Ruud Gullit, Bert van Marwijk, Ronald Koeman và Dick Advocaat. Nhưng phải đến sự xuất hiện của HLV Arne Slot, Feyenoord mới trở lại với vinh quang.
Không ai mô tả Slot là một nhà vô địch bẩm sinh khi ông nhận công việc ở Feyenoord vào năm 2021. Ông đã không huấn luyện AZ Alkmaar trong một thời gian dài sau khi được thăng chức từ trợ lý giám đốc. Nhưng ông đã thay đổi lối chơi của AZ, thay thế lối đá bị động của họ bằng lối chơi pressing chủ động hơn.
Ông biết cách khai thác tốt nhất các cầu thủ của mình và cải thiện đội bóng với một ngân sách khiêm tốn. Điều đó đã hấp dẫn Feyenoord. Họ đã ký hợp đồng với Slot từ AZ, và một kỷ nguyên mới ở Rotterdam đã được bắt đầu.
Trận chung kết của Europa Conference League năm ngoái chỉ là sự khởi đầu. Năm nay Feyenoord vô địch Eredivisie. Việc Slot thiếu kinh nghiệm chiến thắng trong CV không quan trọng, bởi vì ông có các phương pháp chiến thắng.
Bundesliga vẫn còn 4 trận đấu nữa và Bayern Munich đang dẫn trước 1 điểm. Nhưng nếu họ trượt chân, thì chiến thắng có thể thuộc về Dortmund và Edin Terzic, HLV 40 tuổi mới lần đầu tiên dẫn dắt một CLB lớn. Dortmund đã không vô địch Bundesliga kể từ chức vô địch thứ hai của Juergen Klopp vào mùa giải 2011/12.
Barcelona là một câu chuyện độc đáo theo nhiều cách, và họ cũng không vô địch La Liga kể từ mùa 2018/19. Nhưng điều đó đã kết thúc khi HLV trẻ tuổi Xavi đang tiến tới chức vô địch La Liga đầu tiên trong sự nghiệp. Còn ở Premier League, thật đáng tiếc khi ông thầy trẻ Mikel Arteta bị hụt hơi trong những vòng cuối cùng cùng Arsenal.
Những bài học về Napoli của Spalletti không chỉ đúng ở đó, mà còn vượt ra ngoài Rotterdam. Bóng đá đầy rẫy những đội đã lâu không giành được danh hiệu nào, và đang khao khát chấm dứt cơn hạn hán. Tottenham là ví dụ lớn nhất cho một đội đã thất bại với các HLV tên tuổi trong 4 năm qua. Nhưng còn rất nhiều đội như thế.
Nếu những đội đó nhận ra rằng giải pháp để vô địch không chỉ đơn giản là chỉ định một HLV có tủ đựng cúp ở nhà lên ngồi ghế nóng. Họ cần gạt bỏ tư tưởng người đã chiến thắng ở nơi khác sẽ tiếp tục chiến thắng ở nơi này, và hiểu được cái gì làm nên một nhà vô địch.
Bởi vì nếu Napoli muốn có người được đánh giá cao nhất cho công việc này, thì họ đã không thay thế Gattuso bằng Spalletti 2 năm trước. Nhưng quyết định nhìn xa trông rộng đó, đặt chất lượng công việc lên trên vẻ hào nhoáng trên CV, đã đưa họ đến bến bờ vinh quang hằng mong muốn.
