Tất nhiên, đã có không ít “ông già gân” cầm quân ở độ tuổi trên 70. Nhưng ở đây, chúng ta đang nói về “đỉnh vinh quang”. Huấn luyện hàng ngày, chỉ đạo hàng tuần là một chuyện. Làm sao để chinh phục các giải đấu có đẳng cấp chuyên môn cao nhất, lại là chuyện khác. Với các ngôi sao trên sân, đấy là vấn đề phong độ, có chăng thì thêm kinh nghiệm, sự khôn ngoan, để kéo dài tuổi thọ phong độ hơn mức bình thường.
Còn với các HLV? Đấy lại là vấn đề quan điểm, suy nghĩ, trình độ, liên quan đến thời đại, thế hệ… HLV không sợ già đi, chậm chạp hơn sau khoảng chục năm, như các cầu thủ. Nhưng, cũng như nhiều lĩnh vực khác trong cuộc sống, bóng đá hiện thời khác với bóng đá 10 năm trước, càng khác với 20 năm trước.
Vào “thời” của mình, HLV Arsene Wenger đáng gọi là một “kỳ quan thế giới”, bởi tuyệt chiêu nhìn người mà trong toàn bộ lịch sử bóng đá không có HLV nào khác sánh được. Wenger nhìn ra giá trị tuyệt luân của một tiền vệ trụ, nơi một cầu thủ mà trước đó chỉ luôn đá hậu vệ biên. Ông nhìn ra một trung phong tuyệt vời trong vỏ bọc một tiền vệ cánh tầm thường… Am tường chuyên môn chưa đủ. Phải có một sự say mê đặc biệt trong lĩnh vực quan sát, cực kỳ thông minh, và theo đuổi một triết lý riêng đặc sắc, thì mới có một Wenger độc đáo như vậy.
Nhưng, Wenger không phải là máy. Cũng có lúc ông bị cảm giác đánh lừa. Wenger không biết chính xác cầu thủ ông đang theo dõi chạy với tốc độ bao nhiêu, chuyền bao nhiêu lần, cự ly và độ chuẩn ra sao, trong suốt mùa bóng. Ngành thống kê bóng đá ra đời, và Wenger… hết thời. Đấy chỉ là một ví dụ.
Quy định FFP, khả năng ra đời hoặc cái chết của Super League, Brexit, VAR, Covid-19…, tóm lại là có biết bao điều quan trọng làm thay đổi cuộc sống nói chung cũng như bóng đá nói riêng, qua các thời kỳ. Dù là HLV vĩ đại nhất thế giới cũng không thể thành công mãi suốt hàng chục năm là vì vậy. Vì không ai luôn song hành được với thời gian, trong mọi lĩnh vực.
Carlo Ancelotti từng huấn luyện Juventus thành công ở… Cúp Intertoto, trong thế kỷ 20! Intertoto Cup quan trọng cỡ nào? Vâng, đấy cũng là một chi tiết nói lên vấn đề thời đại. Sang thế kỷ 21 thì Ancelotti vô địch Champions League năm 2003 và 2007 với Milan; 2014 với Real Madrid. Bỏ qua hàng chục tổ chức “làng nhàng”, Ancelotti đã được các tổ chức lớn trao danh hiệu HLV xuất sắc nhất thế giới vào các năm 2003, 2014, cùng những danh hiệu vô địch vừa nêu.
Ancelotti mà lặp lại được những thành công ấy ở mùa bóng 2021/22 này, thì cứ nói luôn: ông xô đổ mọi quy luật – khoa học hay không khoa học – trong bóng đá. Điều gì cũng xảy ra được, vâng. Nhưng khó lắm. Đành nói: chắc Ancelotti không thành công ở thập kỷ thứ 3 liên tiếp đâu!