Tâm trí của Graham Potter đã hết thanh bình sau ba năm ông sống trong sự thoải mái và yên bình ở Brighton & Hove Albion, nơi chắc chắn là dễ chịu hơn nhiều so với Chelsea ở London. Nhiều tiền hơn, nhiều vấn đề hơn? Một số “vấn đề” nổi bật như đối mặt với áp lực từ sự kỳ vọng, quản lý những cầu thủ ngôi sao, chống lại những mầm mống nổi loạn – là những thử thách mà bất kỳ HLV giàu tham vọng nào cũng mơ ước được trải nghiệm.
Và những cơ hội như thế không thường xuyên xuất hiện trước mặt các HLV không thuộc các CLB hàng đầu của Premier League dù đã có một vài ngoại lệ hiếm hoi, chẳng hạn như trường hợp David Moyes (đến Man United từ Everton), Brendan Rodgers (đến Liverpool từ Swansea) và Mauricio Pochettino và Nuno Espirito Santo (đến Tottenham từ Southampton và Wolves). Song, phần lớn những đội bóng thuộc Big Six chỉ muốn bổ nhiệm một HLV nổi tiếng để phục vụ cho tham vọng Champions League.
Potter đã tạo nên nhiều điều có ý nghĩa ở Brighton, rõ ràng là thế. Nhưng việc ông có thể vượt qua giới hạn và làm tốt công việc ở Chelsea hay không vẫn còn là ẩn số. Trên thực tế, có thể khẳng định Potter là một nhà cầm quân có tài, khi ông đã lèo lái tốt một CLB tầm cỡ trung bình như Brighton trong thời đại mà khoảng cách chênh lệch về tài chính giữa các đội siêu giàu và phần còn lại đã trở thành một hố sâu không thể kiểm soát.
Và nếu giấc mơ của HLV người Anh này là thử sức mình ở cấp độ cao nhất, thách thức các danh hiệu và khẳng định tên tuổi ở Champions League thì thật khó để từ chối lời đề nghị của Chelsea.
Nếu cơ hội ở Stamford Bridge xuất hiện cách đây 12 tháng, hoặc 12 tháng trước nữa, có vẻ hợp lý khi cho rằng Rodgers mới là người được chọn, đặc biệt trong bối cảnh một chế độ mới ở Chelsea chuẩn bị hình thành. Rodgers đã giúp Leicester 2 lần về đích ở vị trí thứ năm và giành chức vô địch FA Cup vào năm 2019 và 2021, nhưng sau một kết thúc đáng thất vọng ở mùa giải trước và một khởi đầu tệ hại cho mùa giải mới, ông đã dần tụt lại phía sau.
Ngày nay, duy trì công việc đã là một thách thức đối với các HLV chứ đừng nói đến việc nghĩ tới các cơ hội lớn hơn. Chính vì vậy, khi Chelsea mời gọi, Potter không thể từ chối, dù nó có là một rủi ro. Potter luôn có quan điểm tiếp cận toàn diện để phát triển các cầu thủ và đội bóng của mình, và điều đó gần như chưa từng xuất hiện, hoặc được duy trì trong một thời gian dài ở Chelsea.
Potter là HLV thứ 15 được bổ nhiệm ở Stamford Bridge kể từ khi Roman Abramovich mua CLB 2003. Trong số 14 người tiền nhiệm, không ai tồn tại ở The Blues lâu hơn thời gian 3 năm 4 tháng mà Potter đã trải qua ở Brighton. Chỉ có Jose Mourinho là ngoại lệ hiếm hoi với 2 lần dẫn dắt Chelsea vượt qua được cột mốc hai năm.
Đúng vậy, 14 sự bổ nhiệm trước đây đều được thực hiện dưới triều đại của Abramovich và giờ đây Chelsea đã bước vào một kỷ nguyên mới, với sự lãnh đạo của Todd Boehly và Clearlake Capital, nhưng nó thực sự khác nhau như thế nào?
Sau tất cả các cuộc nói chuyện về một cách tiếp cận mới, chiến lược và tầm nhìn dài hạn mới của Boehly, chúng ta chưa thấy gì đổi thay ngoài một cách tiếp cận hỗn loạn và thất thường ở thị trường chuyển nhượng mùa hè, sau đó là việc sa thải HLV trưởng Thomas Tuchel chỉ sau 1 tháng bắt đầu mùa giải mới.
Khi Potter rời Swansea City ở Championship vào tháng 5/2019, ông bị cuốn bởi tầm nhìn và cấu trúc của Brighton, dưới quyền sở hữu của Tony Bloom và sự lãnh đạo của Pau Barber và Dan Ashworth. Brighton là một trong số ít các CLB ở Premier League mà một HLV thiếu kinh nghiệm chinh chiến ở đẳng cấp cao nhất có thể tự tin rằng mình sẽ được trao thời gian và sự hỗ trợ cần thiết để thực hiện ý tưởng của mình.
Giống như Pep Guardiola ở Man City hay Jurgen Klopp ở Liverpool, thay vì thành tích của Brighton, Potter có thể ưu tiên sức mạnh và sự ổn định lâu dài của đội bóng. Nhiều HLV từng thành công ở Chelsea như Mourinho hoặc Tuchel đều thể hiện lòng biết ơn với sự hỗ trợ tài chính mà họ nhận được. Nhưng về khía cạnh chiến lược của CLB thì sao? Không có nhiều điều để nói.
Chelsea là một CLB mà ngay cả trước khi Marina Granovskaia, Petr Cech và Scott McLachlan ra đi đã thiếu kinh nghiệm điều hành bóng đá và thiếu chiến lược, điều được coi là điểm mạnh ở các câu lạc bộ như Man City và cả Brighton. Điểm mấu chốt từ bên trong Stamford Bridge là Boehly và các cộng sự cảm thấy việc thay thế Tuchel bằng Potter là một bước đi hướng tới sự ổn định và thống nhất, hơi giống với việc Man City sa thải Roberto Mancini vào năm 2013.
Chỉ là cho đến nay Boehly giống như một trong những doanh nhân thành đạt, những người cảm thấy bị kích thích và phấn khích khi đương đầu với các khả năng của thị trường tự do, và cả niềm vui và ánh hào quang mà ngành công nghiệp bóng đá mang lại.
Gary Neville đã so sánh đường lối của Boehly với chủ tịch điều hành Man United, Ed Woodward. Một vài tuần trước, Neville đã cảnh báo rằng cách tiếp cận của Chelsea vào mùa hè này, chi tiêu vượt quá 250 triệu bảng (290 triệu đô la), sẽ không đem tới kết thúc tốt đẹp, và có lẽ Tuchel đồng tình với nhận định đó.
Potter đã được đảm bảo rằng mọi thứ sẽ khác đi kể từ bây giờ, và ông sẽ là nền móng của một nền văn hóa mới tại Chelsea, được cam kết rõ ràng về phong cách làm việc và cách chơi của đội bóng, thay vì luẩn quẩn trong vòng lặp chuyển nhượng ồ ạt rồi sa thải HLV. Hãy cứ hi vọng đó đều là sự thật thay vì những lời hứa suông.
Chelsea cần phải làm nhiều việc để thoát khỏi văn hóa ngắn hạn (ngoài thành công ở Champions League dưới thời Tuchel) đã khiến cho lợi nhuận của CLB giảm dần trong thập kỷ qua. Kể từ năm 2014, The Blues chỉ hai lần vượt qua vòng 16 đội Champions League. Họ chỉ giành được 2 trong số 12 chức vô địch Premier League gần nhất. Ngoài những chiến tích đó, dưới thời Mourinho mùa 2014/15 và Antonio Conte mùa 2016/17, hầu như Chelsea không được coi là một ứng cử viên nặng ký cho chức vô địch.
Vì lợi ích của Potter, hệ thống phân cấp mới phải nghiêm túc với hướng đi mới này. Nó không thể là một sự ngẫu hứng, như khi Abramovich bổ nhiệm Andre Villas-Boas và Frank Lampard, yêu cầu họ đưa ra tầm nhìn dài hạn rồi từ bỏ những dự án khi những dấu hiệu rắc rối đầu tiên xuất hiện.
Tại Brighton, Potter đã đảm nhiệm xuất sắc vai trò HLV trưởng khi ông được đặt trong một cấu trúc bóng đá hiện đại vốn đã tồn tại từ trước. Kiểu cấu trúc đó đơn giản là không tồn tại ở Chelsea. Ông đến trung tâm huấn luyện Cobham của Chelsea cùng 4 trợ lý huấn luyện của mình, trong đó có cựu chuyên gia phân tích dữ liệu chuyển nhượng của Brighton, Kyle Macaulay, nhưng dự định bổ nhiệm một giám đốc thể thao giỏi ở Chelsea không thể sớm xảy ra.
Theo nhiều cách, nó phản ánh tình huống mà Eddie Howe tiếp quản Newcastle United vào mùa thu năm ngoái: một CLB dưới quyền sở hữu mới, đang tìm kiếm một HLV mới để lấp đầy khoảng trống về chuyên môn của các lãnh đạo đội bóng. Có lẽ nó đã giúp Howe theo một số cách, cho phép ông xây dựng quyền lực của riêng mình như một phần của cấu trúc đó.
Và sau đó Ashworth được bổ nhiệm làm giám đốc bóng đá. Kể từ đó, Newcatsle cũng tập trung vào công tác chuyển nhượng ở giai đoạn lịch thi đấu căng thẳng vào mùa đông năm ngoái để đảm bảo kỷ nguyên mới của CLB không bắt đầu bằng việc xuống hạng.
Potter cũng vậy, ông sẽ có rất nhiều việc phải làm ngay giữa thời điểm mà ông muốn tập trung nhất vào việc huấn luyện và tạo ra một môi trường văn hóa mới ở Chelsea. Đây là kiểu bổ nhiệm có xu hướng hoạt động hiệu quả nhất khi một HLV mới có một giai đoạn trước mùa giải để làm việc với các cầu thủ của mình trên sân tập và đặc biệt là đối với một HLV như Potter, ông cần thời gian để kết nối sâu sắc với đội bóng mới.
Nhưng thay vào đó, Potter sẽ ngay lập tức phải đương đầu với lịch thi đấu dày đặc của Chelsea, với các trận đấu cách nhau ba hoặc bốn ngày: tập luyện, thi đấu, buổi tập hồi phục. Nếu có thể, ông hẳn muốn giới thiệu một lối chơi mới tràn đầy năng lượng hơn, khoáng đạt hơn, nhưng điều đó không dễ dàng. Cũng giống như những người tiền nhiệm như Conte, Maurizio Sarri, Tuchel dù đã nỗ lực nhưng cũng không thành công trong việc xây dựng một đội bóng Chelsea thấm nhuần triết lý của riêng mình.
Trong tay Potter vào lúc này là một đội hình đầy rẫy xáo trộn, sau một mùa hè biến động, và các cầu thủ của Chelsea cũng rất khác so với các học trò mà Potter từng làm việc trước đây. Bạn có thể hình dung mẫu HLV như Potter sẽ chủ yếu hướng đến những cầu thủ trẻ ham học hỏi, dễ uốn nắn như khi ông còn làm việc tại Brighton.
Ở Chelsea hiện tại, Wesley Fofana, Carney Chukwuemeka và rõ ràng là cựu hậu vệ cánh của Brighton, Marc Cucurella là những người thuộc khuôn khổ đó. Nhưng Boehly đã ký hợp đồng với Kalidou Koulibaly (31 tuổi), Raheem Sterling (27 tuổi) và Pierre-Emerick Aubameyang (33 tuổi).
Trước đó, ông chủ của Chelsea cũng đã cố cố gắng thuyết phục Tuchel về giá trị của việc ký hợp đồng với Cristiano Ronaldo 37 tuổi. Tuchel đã bật ghế, và giờ thì Potter sẽ tìm cách thích nghi với thực tế hoàn toàn trái ngược với những gì ông từng trải nghiệm.
Đó chính là bài toán khó mà vấn đề không nằm ở Potter. Tầm nhìn dài hạn của Chelsea chưa được thể hiện, thậm chí có thể họ còn chưa thực sự tìm ra tầm nhìn đó là gì. Potter có thể thấy mình là một mắt xích không thể thiếu trong kỷ nguyên mới này và đó là điều đáng khích lệ, nhưng ông sẽ cần được hỗ trợ rất nhiều, không chỉ về mặt tài chính như các HLV Chelsea trong thập kỷ qua, mà đó còn là sự hỗ trợ về mọi mặt trong thời gian lâu dài.
