Viên ngọc quý của Zambia
Zambia không phải quốc gia phát triển về bóng đá. Bằng chứng là ĐTQG nước này đang xếp hạng 88 FIFA, và có một khoảng cách rất xa so với các đội bóng hàng đầu châu Phi như Senegal (18), Morocco (22), Tunisia (30) hay Nigeria (32)…
Nhưng người Zambia đang có một nỗi khát khao cháy bỏng, và họ đặt tất cả niềm tin vào thế hệ vàng của những Enock Mwepu, Patson Daka, Chisamba Lungu, Kennedy Mweene. Những viên ngọc này đã góp phần quan trọng vào chức vô địch U20 châu Phi năm 2017, giải đấu được tổ chức trên sân nhà. Tiếc rằng, cây cột trống của tứ trụ ấy đã phải khép lại sự nghiệp theo cách đầy tiếc nuối.
Phía CLB Brighton của giải Ngoại hạng Anh vừa xác nhận tiền vệ Enock Mwepu phải giải nghệ ở tuổi 24 vì căn bệnh tim bẩm sinh. Anh phải đối diện nguy cơ đột quỵ rất cao nếu tiếp tục chơi bóng đá chuyên nghiệp.
Mwepu gia nhập Brighton vào hè 2021 từ Salzburg với giá 18 triệu bảng. Mùa giải đầu tiên của chàng trai này không hề tệ khi anh ghi 2 bàn cùng 4 đường kiến tạo sau 12 lần đá chính và 6 trận dự bị ở giải Ngoại hạng Anh. “Chim mòng biển” mất một số tiền lớn, nhưng thậm chí người Zambia còn mất đi viên ngọc quý mà họ cần hàng thập kỷ để sản sinh.
Dù đã chơi bóng ở những nền bóng đá phát triển tại châu Âu, Mwepu – trong một lần chia sẻ về thời thơ ấu, khẳng định anh không bao giờ quên những tháng ngày tuổi thơ cơ cực nhưng nhiều niềm vui. Ở nước Anh xa xôi, Mwepu vẫn nhớ về Chambishi, thị trấn nhỏ thuộc Kalulushi, Zambia.
Chambishi khởi nguyên là một vùng mỏ, nơi các công nhân ngày đêm lem luốc khai thác quặng. Những đứa trẻ nơi đây không được sống trong ước mơ của riêng mình. Chúng cũng không được đi học nhiều, mà thay vào đó là theo cha mẹ bước vào nghề “gia truyền”. Những đứa trẻ chỉ vừa mới nhú, tuổi đời còn trẻ sớm theo chân cha mẹ chúng, bước vào những đường hầm ngột ngạt.
Mwebu may mắn hơn. Cậu bé Enock đã sớm bộc lộ những tiềm năng bóng đá tuyệt vời. Và cũng nhờ vậy, cậu được cha mẹ cho đi học lớp năng khiếu thể thao.
Hành trình chinh phục châu Âu
Có thể nói, chức vô địch U20 châu Phi đã giúp ích nhiều cho sự nghiệp của Mwepu và Daka và những người thuộc về chiến tích lịch sử đó. Và vẫn những con người đó đã giúp bóng đá Zambia tiến thêm một cột mốc mới. Tại giải U20 World Cup 2017 tại Hàn Quốc, U20 Zambia với một thế hệ cầu thủ tài năng, đã xuất sắc đi đến tứ kết.
Giải đấu năm đó, U20 Việt Nam cũng tham dự nhưng kết thúc hành trình ngay sau vòng bảng. Nhưng Mwepu, Daka và các đồng đội đã đi xa hơn. Họ thậm chí dẫn đầu bảng C, xếp trên cả ông lớn U20 Bồ Đào Nha. Ở vòng 1/8, U20 Zambia gây sốc khi đánh bại U20 Đức – ứng viên hàng đầu cho chức vô địch. Phải cần đến hiệp phụ, U20 Italia mới hạ được U20 Zambia 3-2.
Lee Kawanu – GĐ bóng đá của CLB Kafue Celtic, từ năm 2017 đã nhận định rằng Mwepu có thể đạt đến đẳng cấp của Yaya Toure, trong khi Patson Daka hứa hẹn là một Samuel Eto’o mới của bóng đá Zambia. Nói riêng về Mwepu, vị tuyển trạch đầy kinh nghiệm này nhận định: “Tôi đã nói với Enock rằng thằng bé có thể trở thành Yaya Toure mới của Zambia và bóng đá châu Phi. Tất nhiên nó sẽ mang những chất riêng mà người ta chỉ tìm thấy ở Enock. Nhưng về mặt thành tích, tôi cảm thấy rằng thằng bé có thể đạt đến đẳng cấp của Yaya Toure”.
Rất nhanh thôi, ngay sau chiến tích phi thường ở Hàn Quốc, các đội bóng châu Âu tìm đến. Các tuyển trạch viên của Red Bull Salzburg ban đầu chỉ dự định theo dõi màn trình diễn của Patson Daka, một tiền đạo đã bắt đầu được định danh. Nhưng người châu Âu thậm chí bị ấn tượng hơn với Mwepu. Chỉ trong 90 phút, đội bóng nước Áo không chỉ tìm thấy 1 mà đến 2 viên kim cương của bóng đá Zambia.
Nhưng hành trình ở châu Âu của Mwepu bắt đầu không quá suôn sẻ, khi mà sự cạnh tranh là quá ư khốc liệt. Để chàng trai này có cơ hội phát triển, giới lãnh đạo Salzburg cho cậu đến với Liefering, đội bóng hạng 2 nước Áo và cũng thuộc hệ thống Red Bull.
23 trận và 6 bàn thắng, con số đủ tốt để Enock trở lại với đội bóng chủ quản ở mùa giải kế tiếp. Nó trở thành bàn đạp để Mwepu bước ra biển lớn, chinh phục những thánh đường bóng đá như Anfield, Wanda Metropolita… cùng với Leipzig. Dù ngắn ngủi thôi nhưng Mwepu đã đi trên một hành trình đầy màu sắc và cực kỳ đáng nhớ.
Động cơ không ngừng nghỉ
Ở vòng bảng Champions League 2020/21, Mwepu là cầu thủ hoạt động năng nổ nhất. Anh thực hiện 165 lần gây áp lực lên đối phương. Tiếc rằng chiếc pitton của Salzburg đã không thể đưa đội bóng đi xa hơn.
Ký ức cùng Haaland
Erling Haaland xuất thân là một cựu cầu thủ RB Salzburg. Ngôi sao đang làm mưa làm gió tại Man City này từng khoác áo đội bóng nước Áo giai đoạn 2018 – 2020. Enock Mwepu thậm chí còn đến Salzburg sớm hơn, từ năm 2017 và mãi đến năm 2021 mới rời đi.
