Ông Harcus là chuyên gia tư vấn bóng đá chuyên nghiệp, có bằng thạc sỹ về Quản lý Bóng đá, là HLV và tuyển trách viên (scout) được UEFA cấp bằng (ông còn được biết tới là người đại diện của Yaya Toure). Ông Harcus từng làm việc với nhiều CLB lớn, ví dụ như Manchester City FC, Valencia CF, FC Barcelona, AS Roma, Rangers… Độc giả có thể tìm hiểu thêm về các dự án của Harcus tại website https://www.harcuscg.com
Bongdaplus: Lượt đi V.League 2022 vừa khép lại với ngôi đầu bảng cho Hà Nội FC, trong khi Saigon FC là đội đang ở đáy bảng. Trong số các đội, CLB nào gây được nhiều ấn tượng với ông nhất? CLB nào khiến ông thất vọng nhất? Tại sao?
Harcus: Hải Phòng, theo tôi, là đội bóng gây bất ngờ nhất cho tới thời điểm này. Ấn tượng của tôi về họ là đây là một CLB được tổ chức khá tốt. SLNA cũng gây ấn tượng và điều đó được thể hiện qua vị trí của họ trên BXH. Có vẻ như đội bóng này đang đi đúng hướng, cả trong lẫn ngoài sân cỏ. Trái ngược hoàn toàn với tình trạng ở đáy BXH. Saigon FC đơn giản là một nỗi xấu hổ với các CĐV và thành phố. Đây là một đội bóng đang được điều hành tệ hại cả trong lẫn ngoài sân, và vị trí của họ trên BXH đã nói lên tất cả.
Bongdaplus: Anh có ấn tượng với những gì mà Hà Nội FC đã thể hiện cho tới lúc này không? Điểm mạnh của họ là gì? Họ có điểm yếu không?
Harcus: Tôi cho rằng Hà Nội chỉ đang trở lại với chính họ. Có vẻ như đội bóng này không hề cảm thấy nhớ Quang Hải. Họ có một hàng thủ chắc chắn, và một hàng công còn ấn tượng hơn. Nếu phải chỉ ra một điểm yếu của họ thì tôi cho rằng họ chỉ thực sự phải lo lắng về các chấn thương. Tôi không nghĩ là đội hình của họ đủ chiều sâu cho từng vị trí.
Bongdaplus: Điều gì đang xảy ra với những đội bóng từ thành phố Hồ Chí Minh? Cả CLB TP.HCM lẫn Saigon FC đều đang có mặt trong nhóm ba đội cuối bảng. Vấn đề của họ là ở đâu?
Harcus: Nói một cách rất đơn giản thì cả hai CLB này đều đang được điều hành một cách tệ hại, cả trong lẫn ngoài sân cỏ. Tôi biết nói rằng trình độ huấn luyện ở các đội bóng này như nghiệp dư là không nên, nhưng thực sự là tôi từng được chứng kiến nhiều đội bóng nghiệp dư được huấn luyện còn chuyên nghiệp và bài bản hơn.
Cả hai CLB đều không hề biết các CĐV của họ nghĩ, cần và muốn điều gì, bởi vì thực tế là họ không quan tâm tới các CĐV. Chúng ta đã thấy cách các CĐV phản ứng với tình trạng đó. Hãy nhìn vào lượng khán giả của trận đấu gần nhất giữa Saigon và CLB TP.HCM. Rất hẻo. Các CĐV đã phát ngán với đội bóng của mình và tôi thấy họ chẳng có gì đáng chê trách.
Bongdaplus: Anh có thể nói cụ thể hơn về trình độ huấn luyện được không?
Harcus: Khi anh là HLV trưởng của một đội bóng tầm cỡ Saigon FC hay CLB TP.HCM, ý tôi là qua tầm vóc của thành phố nơi họ đóng quân, anh cần phải thuê về những HLV tương xứng. Tôi biết sẽ có những người nói rằng trong quá khứ các HLV kia đã làm tốt, hay họ từng là những tuyển thủ quốc gia, v.v… và v.v… Nhưng câu hỏi là lần gần nhất họ giành được một thành tựu nào đó là khi nào? Họ đã làm gì để tiếp tục phát triển bản thân? Liệu họ có thuộc một mạng lưới nào ở trong khu vực hay trên thế giới không? Bên ngoài lãnh thổ Việt Nam, có ai biết tới họ không? Họ có một phương pháp luận rõ ràng không? Họ có triết lý huấn luyện không? Họ làm mới và cập nhật các ý tưởng của mình thế nào? Nếu ngay cả Pep (Guardiola) và Juergen (Klopp) luôn cố gắng khiến cho mình hoàn thiện hơn, thì những HLV kiểu đó có thể lấy gì ra để mà bao biện?
Tôi đã thấy nhiều trợ lý HLV trong các đội bóng đó thậm chí không đủ trình độ để huấn luyện trẻ em ở châu Âu. Ấy thế mà họ vẫn ở đó, trong khu kỹ thuật của giải đấu hàng đầu Việt Nam, điều đó thật sự điên rồ. Có phải vì đó là một lựa chọn “giá rẻ”, kiểu bạn của một người bạn không? Họ có triết lý gì không? Có chiến lược gì không? Có vai trò cụ thể nào không?
Tôi nghĩ rằng tất cả chúng ta đều đã biết câu trả lời, nhưng có vẻ như các CLB ấy thì không. Chỉ khổ cho các CĐV thôi. Nhưng rõ ràng là các CLB có quan tâm tới họ đâu.
Bongdaplus: Có thể làm gì để cải thiện tình hình không?
Harcus: Câu trả lời rất đơn giản là hãy bán cả hai CLB cho những người thực sự hiểu mình đang làm gì. Sau đó hãy thuê về những huấn luyện viên có kinh nghiệm và bằng cấp. Ở thời điểm hiện tại, như tôi đã nói, cả hai CLB đều đang được điều hành một cách tệ hại, cả trong lẫn ngoài sân.
Nói thật là tôi có thể nói về điều này cả ngày. Ví dụ đơn giản là ngay cả quy trình khởi động họ cũng làm không đúng. Rồi khi các CĐV bày tỏ sự tức giận trên mạng thì họ chỉ âm thầm xóa các comment. Tôi có thể nói thật là tôi chưa bao giờ thấy một CLB nào được điều hạnh tệ đến thế trong cả cuộc đời mình.
Bongdaplus: Có vấn đề gì với khâu khởi động vậy?
Harcus: Lười biếng, lạc hậu, như trẻ con và nửa rời. Thực chất thì chúng chỉ là những động tác duỗi chân duỗi tay mà phần nào đó còn nguy hiểm. Các bài tập khởi động cho thủ môn cũng tệ chẳng kém. Tôi nghĩ là các CLB thậm chí còn chẳng để tâm. Nhưng điều đó cũng chẳng có gì lạ khi mà bạn có những HLV không hiểu rõ những gì mình đang làm, một phần vì không được đào tạo một cách đúng đắn, một phần vì chính họ cũng không muốn làm mới mình. Có vẻ như có rất nhiều người đang cảm thấy rất thoải mái với công việc của mình và không thèm bận tâm tới việc trau dồi bản thân hay giúp đỡ cho các cầu thủ, cho đội bóng.
Bongdaplus: Hầu hết các đội bóng ở V.League 2022 đều phụ thuộc vào các ngoại binh. Tuy nhiên rõ ràng là có một số ngoại binh có chất lượng không cao. Anh nghĩ gì về các ngoại binh ở V.League mùa này?
Harcus: Tôi cho rằng các cầu thủ nước ngoài hiện đang chơi bóng ở Việt Nam tệ hay giỏi đến thế nào thì đó cũng không phải là vấn đề, chưa bao giờ là vấn đề và sẽ không bao giờ là vấn đề. Vấn đề thực sự là những người đang thuê họ, liệu những người đó có đủ trình độ để làm điều đó hay không. Đó mới là vấn đề thực sự.
Bongdaplus: Xu hướng ở các đội bóng V.League vẫn là ưa chuộng các cầu thủ nhanh và khỏe hơn những cầu thủ tài năng, khéo léo. Anh có nghĩ rằng điều đó sẽ tạo ra những hệ lụy xấu với sự phát triển của bóng đá Việt Nam nói chung?
Harcus: Đấy đã là vấn đề từ khi tôi lần đầu đến Việt Nam cách đây hơn 10 năm. Và tôi tin chắc rằng trước đó đã thế rồi. Chẳng có gì thay đổi cả. Chỉ có một PVF ở Việt Nam là không đủ. Người Việt Nam đã bị lừa dối trong nhiều năm. Họ bị che mắt bởi những lời hứa hão, bởi những cái mà người ta gọi là “học viện bóng đá” và những giấc mơ bị đánh cắp. Phần lớn người Việt Nam chỉ nhìn vào đội tuyển quốc gia và thấy rằng thế cũng là ổn rồi. Nhưng không hề.
Bongdaplus: Tôi thấy anh đặt từ học viện trong ngoặc kép. Vì sao vậy?
Harcus: Bởi vì đó đâu phải là các học viện thực sự. Đó chính xác là những chương trình “trả tiền để chơi bóng” (pay to play) mà các nhãn hàng dựng lên để quảng cáo cho sản phẩm, CLB hay giải đấu của mình. Những học viện thực sự cần đáp ứng được một số tiêu chí nhất định để được gọi là “học viện”. Anh đang thấy rất nhiều CLB hay giải đấu ở châu Âu tới Việt Nam chỉ để xem họ có thể bòn rút được gì từ đây. Họ chẳng đầu tư lại cái gì cả! Họ không hề muốn giúp đỡ người Việt Nam. Họ có quan tâm đâu! Tất cả những gì họ muốn là kiếm tiền.
Họ biết rằng họ có thể thoải mái làm như vậy bởi vì đơn giản là ở đây mọi người đâu có biết gì. Như thế là thiếu trung thực, và khiến cho tôi, một người nước ngoài, cảm thấy thật tệ. Tôi ghét thấy cảnh người ta lợi dụng Việt Nam theo kiểu đó. Nhưng hãy thành thật với nhau nhé, họ không thể tự làm điều đó đâu, mà chắc chắn phải có sự đồng hành của một người Việt Nam nào đó cũng chỉ muốn kiếm tiền từ đó. Đấy là những kẻ kiếm tiền trên xương máu của đồng bào của họ.
Bongdaplus: Còn về quy trình tuyển mộ, có gì sai không?
Harcus: Có gì đúng không? Tôi không thể xin đi làm bác sỹ được, bởi vì tôi có biết tôi đang làm cái gì đâu. Vậy thì tại sao trong các CLB bóng đá ở đây lại có nhiều người chẳng có chút kinh nghiệm, chút kiến thức và nhất là chẳng hiểu mình đang làm gì đến vậy? Tại sao các “HLV” lại làm luôn cả công việc của một “người đại diện”? Rõ ràng là ở đây có một sự xung đột quyền lợi rất lớn. Tệ hơn, là thường thì những người đó không có cả bằng cấp lẫn trình độ cho cả hai công việc.
* Phần tiếp theo:
Chuyên gia bóng đá Richard Harcus: ‘Bóng đá Việt Nam sẽ không bao giờ phát triển được trừ khi…’
