Câu hát năm nào của Bob Dylan: “Những ngày thua cuộc lúc này, sẽ thắng cuộc vào lúc khác, khi họ biết thay đổi” có lẽ sẽ là một trong nhiều bài hát mà chúng ta sẽ nghe thấy ở Spotify Camp Nou, tên mới của sân Camp Nou từ mùa hè tới sau khi Barcelona đã đạt thỏa thuận hợp đồng tài trợ với gã khổng lồ âm nhạc trực tuyến Spotify.
Đây là CLB mà cho đến trước năm 2006 còn từ chối việc in bất cứ logo của nhà tài trợ nào lên áo đấu, và khi họ chấp nhận điều ấy thì đó là một thỏa thuận mang tính từ thiện với UNICEF. Cuối cùng, nhu cầu ngày càng tăng về số tiền khổng lồ để duy trì vị trí hàng đầu trongt hế giới bóng đá đã dẫn đến việc Blaugrana ký hợp đồng với Qatar Airway. Nhưng trong những năm gần đây, tình hình tài chính của họ ngày càng trở nên tồi tệ.
Tất nhiên, nguyên nhân chính dẫn tới điều đó chủ yếu là do các quyết định thiếu sáng suốt trong khâu chuyển nhượng và đàm phán hợp đồng với các cầu thủ. Bên cạnh đó, cả trong lẫn ngoài sân cỏ, có vẻ như Barca ngày càng đánh mất bản sắc, xa rời cội nguồn dù họ đã cố gắng xoay chuyển tình thế bằng cách đưa về cựu công thần Ronald Koeman.
HLV người Hà Lan thay thế Quique Setien vào tháng 8/2020 và ở mùa giải đầu tiên, Barcelona đã thành công ở cúp Nhà Vua, nhưng họ chỉ đứng thứ ba ở La Liga, bị loại khỏi Champions League và thua trận chung kết Siêu cúp Tây Ban Nha trước Athletic Bilbao.
Trận thua sốc 0-1 trước Rayo Vallecano vào cuối tháng 10/2021 đã đặt dấu chấm hết cho Koeman, nhưng quyết định thay thế ông này bằng Xavi dường như là sự thay đổi trong cách chọn lựa nhân sự của BLĐ Barcelona, rằng đội bóng này cần một người “thấu hiểu CLB”, chứ không chỉ đơn thuần là một HLV tài năng.
Pep Guardiola không có mối quan hệ nào với Man City trước khi tới sân vận động Etihad, tương tự với Juergen Klopp ở Liverpool hay Thomas Tuchel ở Chelsea. Tuy nhiên, đó lại là yếu tố quan trọng đối với một CLB như Barcelona.
Họ đã chọn Koeman, một cựu cầu thủ Barca; nhà vô địch cúp châu Âu để rồi thất bại. Và giờ đây, với Xavi – một thành viên thuộc thế hệ vàng của CLB, và NHM của đội bóng áo xanh đỏ đang háo hức được quay trở lại giai đoạn mà Barcelona thống trị bóng đá thế giới với lối chơi đầy mê hoặc.
Cuối mùa giải trước, Barca đã rơi vào tình cảnh thảm hại sau khi để mất Lionel Messi vào tay PSG do khó khăn tài chính. Họ đã sớm bị loại khỏi cuộc đua giành chức vô địch La Liga sau khi chỉ thắng 4 trong số 12 trận đầu tiên (hòa 5 thua 3), trước khi ôm sự nhục nhã vì bị loại khỏi Champions League ngay từ vòng bảng lần đầu tiên sau 21 năm.
Xavi ra mắt trên băng ghế huấn luyện ở trận derby với Espanyol. Dù Barca vẫn tỏ ra chông chênh và để lại ít nhiều lo lắng, nhưng ít nhất thì họ cũng đã giành chiến thắng 1-0, một kết quả suôn sẻ cho chặng khởi đầu cuộc hành trình mới của Xavi. Trước trận đấu trên sân nhà với Elche vào tháng 12/2021, HLV 42 tuổi này nêu ra vấn vấn đề là một số cầu thủ của ông không thể nắm bắt được khẩu quyết “juego de posición – trò chơi vị trí” – một cách tiếp cận có cấu trúc thi đấu khi có bóng lẫn khi không có bóng.
“Đội bóng của tôi phải kiểm soát bóng. Tôi đã đau khổ khi không có bóng hồi còn là một cầu thủ, và bây giờ thậm chí còn thấy bứt rứt hơn khi theo dõi trận đấu bên ngoài đường pitch. Với bất kỳ hệ thống nào, cuối cùng thì điều quan trọng nhất mà chúng ta đã nói đến là kiểm soát bóng hoàn toàn – điều đó rất quan trọng trọng đối với tôi. Tôi bị ám ảnh bởi việc sở hữu, và không chỉ đơn thuần là cầm bóng, mà còn để tấn công và tạo ra cơ hội và làm tổn thương đối thủ”, Xavi nói.
Kể từ khi Xavi đến, Barca đã giành được 34 điểm sau 15 trận ở La Liga (thắng 10, hòa 4 thua 1), kỷ lục chỉ kém Real Madrid vào cùng thời điểm (39 điểm – thắng 12, hòa 3, thua 1). Họ cũng chưa thua trận nào trong số 9 trận sân khách kể từ khi tiền vệ huyền thoại được bổ nhiệm (thắng 5, hoà 4), và nếu họ tránh được thất bại tại Santiago Bernabeu, Xavi sẽ trở thành HLV Barca thứ hai bất bại trong 10 trận sân khách đầu tiên sau Ernesto Valverde.
Kết quả rõ ràng đã được cải thiện, nhưng Xavi thực sự đã tạo ra những thay đổi gì đối với đội bóng đã thi đấu tệ hại trước khi ông nắm quyền? Sẽ là thiếu công bằng nếu so sánh 24 trận đấu của Xavi tính đến thời điểm này với 13 trận của Barca đầu mùa giải dưới thời Koeman, bởi khi đó Koeman còn có con quái vật thống kê Messi, chính vì vậy, sự tiến bộ của Barca của Xavi không dễ để nhìn nhận qua những con số đơn thuần.
Tỷ lệ cầm bóng trung bình của họ chỉ tăng nhẹ, từ 63,8% lên 64,5%, trong khi số đường chuyền trung bình mỗi trận tăng từ 604,4 lên 625,8. Nhưng Barca hiện có nhiều cú sút trúng khung thành hơn (15 mỗi trận, tăng so với 11,2) và trung bình ghi được 1 bàn thắng mỗi 47 phút, khác hẳn con số 73 phút/bàn dưới thời Koeman.
Một sự ngạc nhiên khác đó là Barca của Xavi tung ra nhiều cú sút xa hơn, và trung bình có 52,1 đường chuyền dài mỗi trận so với 43,6 thời Koeman. Điều này không có nghĩa là họ đang trở thành một đội bóng hoàn toàn khác, mà là sự sẵn sàng chơi biến ảo hơn, mạo hiểm hơn nhằm xoay chuyển tình thế bằng một đường chuyền hơn là chỉ chăm chăm cầm bóng.
Đây có thể là hiệu quả từ những sự bổ sung đội hình mà Barca đã thực hiện, bất chấp hạn chế rõ ràng về ngân sách. Bộ ba cựu cầu thủ Premier League gồm Ferran Torres, Adama Traore và Pierre-Emerick Aubameyang có thừa kinh nghiệm với kiểu chơi bóng trực diện và đã gây ấn tượng mạnh kể từ khi chuyển đến từ nước Anh.
Sự trở lại của Dani Alves cũng khiến tất cả phải kinh ngạc, dù anh đã 38 tuổi và không còn là một Alves phiên bản hoàn hảo nhất nữa. Nhưng sự góp mặt của lão tướng này góp phần đem lại năng lượng và sức mạnh tinh thần nhất định cho tập thể gồm nhiều cầu thủ trẻ của Barca, và thậm chí anh còn đóng góp vào 4 pha lập công (1 bàn thắng, 3 kiến tạo) trong 8 lần ra sân cho đến nay.
Xavi chắc chắn cũng nhìn thấy lợi ích của việc có một người đứng đầu giàu kinh nghiệm như vậy xung quanh những ngôi sao trẻ như Pedri và Gavi, những người đã tự khẳng định mình là thành phần quan trọng của đội bóng. Một điều thú vị khác trong nhiệm kỳ của Xavi là Ousmane Dembele, người vẫn có vẻ sẽ rời Camp Nou vào cuối mùa giải khi hết hạn hợp đồng.
CLB đã rất muốn bán tuyển thủ Pháp vào tháng Giêng nhưng bất thành, và có vẻ như Dembele sẽ chỉ ngồi trên khán đài để đợi những tháng cuối cùng trôi qua. Tuy nhiên, Xavi đã quyết định đưa cầu thủ tấn công này trở lại, và lời kêu gọi đó dường như đã được đền đáp, khi Dembele đã có một số màn trình diễn mang đúng đẳng cấp của một ngôi sao trong những tuần gần đây, với 5 đường kiến tạo thành bàn trong 4 lần ra sân ở La Liga, thành tích bằng với… 45 trận đấu trước đó.
Những sự cải thiện đó liệu sẽ giúp ích thế nào cho Barcelona trong trận El Clasico diễn ra đêm nay, khi đội bóng của Xavi sẽ đương đầu với Real Madrid, CLB mạnh nhất Tây Ban Nha vào lúc này. Xavi sẽ tìm cách thay đổi thực tế đó trong những mùa giải tới nhưng trước tiên phải đảm bảo rằng các cầu thủ của mình tiếp tục thi đấu thật tốt trước khi hợp đồng với Spotify trị giá 280 triệu euro được bắt đầu có hiệu lực.