Barcelona đang phải đối diện với giai đoạn đen tối nhất trong vòng 20 năm trở lại đây. 6 năm sau chức vô địch Champions League cuối cùng, người khổng lồ xứ Catalan đã đánh mất toàn bộ sức mạnh và sự uy nghiêm của mình, điều được cụ thể hoá bằng thất bại đau đớn ở La Liga và Champions League.
Sự sụp đổ của Barca trong ngắn hạn hay dài phụ thuộc vào năng lực xử lý khủng hoảng của BLĐ đội bóng và HLV Xavi, tất nhiên, phải tính cả vận may nữa. Tuy nhiên, nó không phải là một cú sốc bất ngờ, mà chỉ là hệ quả cuối cùng của một chuỗi sai lầm tích tụ trong suốt 6 năm qua.
Mùa giải 2014/15, Barca kiêu hùng trên đỉnh cao chói lọi với cú ăn ba Champions League, La Liga, Cúp Nhà Vua cùng bộ ba siêu nhân trong đội hình là Lionel Messi – Neymar – Luis Suarez. Những cầu thủ khác của đội bóng cũng đều là những danh thủ lẫy lừng cả.
Tuy nhiên, những sai lầm trong chính sách bán mua cầu thủ, lãng phí tiền bạc trong các phi vụ mua “bom tấn” nhưng hoá ra là “bom tấm” đã khiến lực lượng Barca dần dần bị bào mòn, còn tình hình tài chính của CLB lâm vào cảnh nợ ngập đầu, mọi chỉ số tài chính đều ở mức báo động.
Sự rối loạn ở thượng tầng lãnh đạo dẫn đến sự rối loạn ở chiến lược phát triển, khiến cho vị trí HLV trở thành những cuộc thử nghiệm đẫm đầy máu và nước mắt. Đuổi việc và sa thải trở thành một hiện tượng thân quen, và mỗi đời HLV lại càng khiến nhân sự đội bóng thêm rối ren, lạc hướng.
Tất cả những yếu tố đó đã khiến lời hứa sẽ đem lại chức vô địch Champions League trở lại Camp Nou của Lionel Messi trở thành sự đàm tiếu, giễu cợt. Bởi Barca kể từ năm 2015 đến nay không thể đi quá vòng bán kết, thậm chí nhiều lần bị loại đau đớn ở những vòng knock-out trực tiếp.
Ngay cả Messi, linh hồn của Barca trong hơn 1 thập kỷ qua cũng cao chạy xa bay khỏi Camp Nou để tìm kiếm ảo vọng tại kinh đô ánh sáng Paris. Anh chấp nhận nuốt lời hứa của mình về một chức vô địch Champions League tiếp theo với các Cules.
Dù thế nào, Messi cũng luôn giỏi tính toán. Anh vẫn có được một đội bóng giàu có trả mức lương cao ngất ngưởng, được trọng vọng như vua ở một CLB đầy rẫy ngôi sao và đặc biệt không phải chịu đựng nỗi nhục bị rớt xuống Europa League cùng Barca.
Thật sự, chỉ có những kẻ mộng mơ hão huyền mới nghĩ rằng Barca của Xavi có thể làm được điều kỳ diệu tại Allianz Arena, sào huyệt đáng sợ của Bayern Munich. Chính Bayern Munich chứ không phải ai khác là đội bóng đã đẩy Barca vào một nỗi điếm nhục thiên cổ là thua 8-2 tại vòng tứ kết Champions League 2019/20.
Cần nhấn mạnh rằng, vòng tứ kết đó chỉ có 1 trận đấu bởi lý do dịch bệnh, và điều này càng khắc hoạ thêm mức độ man rợ của những người Bavaria đã làm với những người Catalan. Nỗi đau đó còn khủng khiếp hơn cả thảm hoạ Anfield, khi Barca bị Liverpool lội ngược dòng ở vòng bán kết Champions League 2018/19, cho dù đã thắng 3-0 ở trận lượt đi.
Và đêm qua, Bayern Munich lại dành cho Barca một kỷ niệm đớn đau. Một nhà chinh phục toàn năng, tung ra đội hình mạnh nhất nhưng vẫn đủ sức đùa giỡn Barca như một đứa con nít. Trận đấu đã kết thúc chỉ sau hơn 30 phút, khi Thomas Mueller ghi bàn thắng mở tỉ số ở phút 34.
Xavi đã không làm được lời cam kết rằng sẽ cùng các cầu thủ của mình rời Allianz trong chiến thắng để tạo nên lịch sử bởi Barcelona chưa từng chinh phục được pháo đài này. Ông cũng không thể giúp Barca thoát khỏi cơn ác mộng bị loại khỏi Champions League. Nhưng điều này cũng dễ hiểu, vì Bayern Munich hiện quá mạnh so với Barcelona.
Cho dù đã có không có một trận “thảm sát” như tại đất Bồ Đào Nha của 2 năm trước, nhưng Bayern Munich vẫn khiến Barca phải cảm thấy khiếp sợ khi không thể tìm được cách nào để chống đỡ. Họ đã phải nhận thêm 2 bàn thua để đóng gói hành lý tìm đường xuống Europa League.
Rõ ràng, người Đức đã không nương tay mặc dù có thể làm điều đó. Nhưng cũng chẳng có ích gì bởi khi đã trao số phận của mình vào tay người khác, chớ mong cầu rằng họ sẽ tử tế với mình. Kể cả khi có được Bayern Munich cứu giúp, Barca cũng sẽ được gì bởi đối thủ cạnh tranh là Benfica đã thắng nhàn nhã trên sân nhà.
Do đó, Europa League sẽ lần đầu tiên đón một vị khách danh giá là Barcelona trong lịch sử của mình kể từ khi giải đấu này được đổi tên. Và những CĐV trung thành của Barcelona cũng sẽ có trải nghiệm được cổ vũ ở giải đấu hạng hai châu Âu cấp CLB lần đầu tiên trong vòng hơn 2 thập kỷ trở lại đây.
Europa League không phải là liều thuốc độc nhưng nó cũng không phải phần thưởng mà Barca mong chờ. Họ đã quá quen với ánh sáng và vinh quang của những đấu trường danh giá nhất, chói lọi nhất mất rồi.
Kể từ ngày Messi chính thức lên đội Một, Barca đã hình thành thói quen sống với phẩm giá của một ứng viên nặng ký nhất cho chức vô địch. Giờ đây, theo tính toán của máy tính, Barca cũng đang là ứng viên nặng ký cho một chức vô địch, nhưng đó là chức vô địch Europa League. Họ sẽ phải nuốt “thứ nước C2” này kèm theo nước mắt.
Nhưng có lẽ Barca cũng đang dần quen với đau đớn, như khi nhìn Messi tháo chạy sang PSG, như khi chứng kiến Messi đoạt Quả Bóng Vàng thứ 7 hay như khi nhìn đội bóng phải vật lộn ở giữa bảng xếp hạng La Liga mùa này. Không có gì là mãi mãi, không có ai độc chiếm đỉnh cao.
Xét cho cùng, việc Barcelona bị đẩy xuống Europa League lại là một vận may. Người ta cần phải bị tát đom đóm để thoát khỏi mộng tượng hão huyền rằng mình vẫn còn là một thế lực vô đối. Nếu nhìn lại lịch sử, những cơ hội được thi đấu và giành thành công ở những giải đấu thấp lại tạo nên tiền đề cho thành công huy hoàng của Barca.
Mùa giải 1996/97, Barca cũng thi đấu tại UEFA Cup Winner’s Cup, tức là cúp C2 châu Âu, tiền thân của Europa League. Họ đã vô địch giải đấu này bằng một đội hình có cả Ronaldo Béo và Luis Figo. Nhưng điều đáng nói là, thành tích này đã mở đường cho Barca thi đấu thành công ở La Liga 2 mùa giải tiếp theo, dần dần kiến tạo nên kỷ nguyên huy hoàng kể từ mùa giải 2004/05.
Ở chức vô địch Cúp C2 châu Âu trước đó vào mùa giải 1988/89, Barca cũng tìm thấy bàn đạp để tạo nên chu kỳ thành công rực rỡ từ năm 1990 đến năm 1994, với đội hình siêu đẳng mãi mãi khắc ghi trong lịch sử với cái tên Dream Team. Chính Johan Cruyft là kiến trúc sư của Dream Team và thứ bóng đá định hình nên bản sắc của Barca, của Messi, của Xavi là Tiqui-taca.
Vậy thì có lẽ Barca nên cúi mình cảm ơn Bayern Munich đã cho mình một cái tát trời giáng, đã đẩy mình xuống Europa League. Như con chim sẻ rơi xuống bãi phân bò trong trời tuyết lạnh, vượt qua nỗi nhục nhã ban đầu, con chim sẻ sẽ tìm thấy hơi ấm từ phân bò để vượt qua thời khắc sinh tử.
Barca sẽ có một cơ hội lùi lại, bình tĩnh lại để đánh giá lại toàn bộ vấn đề, tìm ra chỗ hỏng hóc và sửa chữa. HLV Xavi và các cầu thủ Barca sẽ phải chịu ít áp lực hơn và có thêm thời gian để phục hồi nguyên khí. Đó sẽ lại là một cơ hội xây nhà từ nền móng chứ không phải trên di sản đổ vỡ của Xavi.
Nếu Barcelona vẫn chưa chịu cam tâm “uống C2”, hãy nhìn sang những trường hợp cuả những nhà vô địch Champions League gần đây nhất. Cả Chelsea, cả Liverpool đều đã từng ngụp lặn ở Europa League trước khi ngoi lên đỉnh cao Champions League. Liverpool còn đi từ trận chung kết Europa League đến trận chung kết Champions League.
Tất nhiên, không phải bất cứ điều gì đã diễn ra trong lịch sử thì sẽ luôn luôn đúng như cách nó từng xảy ra. Thất bại đêm qua ở Allianz Arena cũng có thể sẽ khởi đầu cho một đợt đại khủng hoảng dài lâu. Rất nhiều nhà quán quân Champions League bị đá văng khỏi giải đấu này và rất khó để tìm lại vị thế cũ. Đó là những thứ đã xảy ra với Man United, AC Milan.
Hơn lúc nào hết, Barca cần thể hiện bản lĩnh ngoan cường của người xứ Catalan. Họ phải thôi gào thét điên cuồng vì bị đá văng khỏi mảnh đất màu mỡ và danh vọng. Họ phải chấp nhận rằng, đây là thời kỳ đen tối không thể tránh khỏi khi đã đi qua chu kỳ thành công.
Barca phải chấp nhận sống chung với những lời chế nhạo, biến những thứ kinh khủng đó thành động lực để sinh tồn và phát triển mạnh mẽ hơn. Họ phải dập bỏ cái Tôi của một nhà vô địch bách chiến bách thắng khi xưa để khom lưng làm lại từ đầu.
Những hố đen đói khát sẽ xuất hiện và dằn vặt tâm trí của Barca nhưng nếu đã xác định được con đường của mình, đội bóng của Xavi sẽ vượt qua nó và trở lại cuộc chơi. Bao giờ trở lại thì không ai có thể khẳng định, nhưng với sức mạnh nội lực dồi dào của Barca, có lẽ ngày đó cũng không quá xa.
