Giữa hiệp một trận đấu giữa Bayern Munich và Dynamo Kyiv, đội chủ sân Allianz Arena đã 2 lần vượt lên dẫn trước. Trong suốt nhiều thập kỷ qua, những CĐV của Bayern – những người nổi tiếng là khắt khe và và việc làm họ vui sướng không thật dễ dàng – vẫn chưa được chứng kiến những cầu thủ yêu quý ghi bàn.
Nhưng chẳng có vấn đề gì. Leroy Sane đã thi đấu cực hay, nhận được những tràng pháo tay nồng nhiệt sau khi liên tiếp rê dắt loại bỏ 2 cầu thủ của Kyev. Cách đây chỉ gần một tháng, cầu thủ 25 tuổi này còn bị cả SVĐ chế nhạo vì phong độ nhạt nhoà, thiếu sức sống và bị coi là “món hàng hớ” trị giá 60 triệu bảng được Bayern đem về từ Manchester City.
Tuy nhiên, hiện tại, Sane đang chơi thứ bóng đá hay nhất trong sự nghiệp của anh ấy, với những pha đi bóng táo bạo, quyết đoán, háo hức tạo nên những tình huống đột biến khó tin ở khu vực 1/3 sân của đối phương.
Sane đã thay đổi từ một anh chàng nghệ sĩ thiếu ổn định trở thành một cầu thủ thường xuyên sắm vai người hùng của các CĐV chỉ trong vài tuần, sự tiến bộ rõ rệt nhất kể từ khi khi Julian Nagelsmann tiếp quản cỗ máy ghi bàn bất bại của Bavaria (46 bàn sau 10 trận) vào mùa Hè 2021.
Việc mở khoá được khả năng của Leroy là nhiệm vụ gần như đứng đầu danh sách những việc cần làm của Nagelsmann ở Munich nhưng ngay cả vị HLV 34 tuổi này có lẽ cũng ngạc nhiên khi chứng kiến cựu thần đồng Schalke 04 nhanh chóng tìm lại đỉnh cao nhanh chóng đến như vậy.
Nagelsmann đã không nói chuyện nhiều với các cầu thủ của mình như người tiền nhiệm Hansi Flick nhưng ông đã dành nhiều thời gian để giúp Sane tăng cường sự tự tin. Hai người đã tiến hành các buổi huấn luyện đặc biệt, và Sane cũng được khuyến khích trò chuyện với chuyên gia tâm lý thể thao của CLB.
Nagelsmann cẩn thận đưa ra chỉ dẫn cho cậu học trò, rằng tốc độ của anh đặc biệt hiệu quả trong các tình huống ở không gian hẹp để bứt khỏi những gọng kìm của đối thủ hơn là các pha chạy đường dài mà Sane vẫn luôn ưa thích trong những năm qua.
Điều quan trọng là Nagelsmann cũng nhận ra rằng dù Sane rất hay nếu được bố trí như một cầu thủ thuận đá nghịch biên, nhưng anh sẽ chơi hay hơn nhiều nếu được trả về hành lang trái.
Dọc biên trái của Bayern, sức mạnh tấn công của của hậu vệ cánh Alphonso Davies ở tuyến dưới đã cho phép Sane được tự do hơn, đá cao hơn như một số 10 thứ hai bên cạnh Thomas Muller với nhiều cơ hội xâm nhập vào vòng cấm hơn.
Nhiều nhà chuyên môn tin rằng việc Flick sẵn sàng sử dụng Sane theo cách tương tự tại ĐT Đức, qua đó cho thấy chính ông cũng tiếc nuối vì đã không thể tự mình phát hiện ra điều này trong thời gian còn dẫn dắt Bayern.
Từ những gì Sane đã thể hiện, có thể thấy việc giúp đỡ các cầu thủ cũng quan trọng như khía cạnh chỉ đạo chiến thuật, không thể tách rời. Cỗ máy thành công sẽ không thể hoạt động bình thường nếu thiếu một trong hai điều trên.
Nagelsmann đã rất kinh ngạc về cách mà nhóm các cầu thủ trụ cột trong phòng thay đồ đang thực hiện và nghĩ ra các chiến lược để tận dụng tham vọng đó một cách có hệ thống trên sân cỏ.
Bayern vẫn chơi dâng cao theo cách quen thuộc nhưng cường độ gegenpressing thậm chí còn mạnh mẽ hơn nhiều ở nửa sau trận đấu so với thời kỳ dưới sự dẫn dắt của Flick.
Trong “Decoded”, một chương trình phân tích mới với Ralf Rangnick trên đài DAZN, Nagelsmann tiết lộ rằng Bayern là đội bóng tệ thứ hai ở Bundesliga ở khía cạnh để thủng lưới bởi các pha phản công mùa trước. Các nhà vô địch Bundesliga đã thủng lưới tới 44 bàn thắng từ những tình huống như vậy ở giải đấu, kỷ lục tồi tệ nhất của họ trong vòng 40 năm.
Mọi thứ đã thay đổi. Bayern đã giữ sạch lưới 5 trận ở mùa giải này trên mọi mặt trận nhưng hàng công của họ đang khiến tất cả khiếp vía với những chiến thắng 7-0, 5-0 hay mới nhất là 5-1 trước Leverkusen. Họ cũng đã trở nên ít bị tổn thương hơn rất nhiều trong các đợt chuyển đổi sang trạng thái phòng ngự.
Tất nhiên, tốc độ của Dayot Upamecano và Davies đem tới sức mạnh phòng ngự lớn hơn nhiều so với trước đây, nhưng bằng cách giành lại bóng nhanh hơn, Bayern đã giảm đáng kể tính trạng bị đối thủ phản công.
Phân tích từ Lars Kornetka, một đối tác mới trong lĩnh vực tư vấn bóng đá của Rangnick cho thấy số lần bị phản công trung bình – được định nghĩa là “ bắt đầu từ nửa sân đối phương và dẫn đến bàn thắng, đó là một bàn thắng, một pha dứt điểm hoặc một tình huống nguy hiểm” – đã giảm 1/ 3, từ 3,3 lần trung bình mỗi trận dưới thời Flick xuống 2,2 dưới thời Nagelsmann.
“Giành lại bóng ngay từ phần sân của đội thủ chính là cách hay nhất để thống trị trận đấu,” cựu điều phối viên huấn luyện của RB Salzburg chia sẻ. “Họ liên tục gây rối loạn và làm mất tinh thần của đối phương. Họ đang tạo ra cơ hội đối phó với một hàng thủ không chắc chắn, giảm đến mức tối thiểu việc phát sinh các tình huống ngẫu nhiên; giành lại bóng ở nửa sân của đối thủ đồng nghĩa với việc ít phải phạm lỗi hơn ở phần sân nhà, giảm việc phải phòng thủ bị động, và không phải chịu rủi ro từ những cú sút”.
Việc đạt được khả năng kiểm soát này tùy thuộc vào việc các cầu thủ phải chơi với cường độ lớn hơn ở mỗi vị trí nhưng không nên nhầm lẫn với việc ai cũng phải chạy thật nhiều.
Như chính Nagelsmann đã giải thích trên chương trình DAZN trong một đoạn phân tích chiến thuật khiến người xem bị mê hoặc, chìa khóa nằm ở vị trí của các cầu thủ. Họ cần phải ở gần bóng với khoảng cách vừa đủ để chống phản công, không để đối thủ dễ dàng vượt qua trung lộ.
Nagelsmann nói chung vẫn mắc kẹt với hệ thống 4-2-3-1 của người tiền nhiệm nhưng thực tế trên sân thì khác hẳn. Một trong hai hậu vệ cánh thường di chuyển vào trong để xây dựng một khối ba người với Joshua Kimmich và Leon Goretzka ở phía trước của hai trung vệ.
Hậu vệ cánh còn lại ở phía đối diện thì dâng cao hơn, chơi như một tiền vệ cánh liên kết với một tiền vệ di chuyển rộng, và một chân chạy cánh hoạt động rộng, kết hợp với Muller chơi như một “số 10” phía trong. Khối sơ đồ có vẻ như là 2-3-4-1 này khiến đối đối thủ rất khó dồn ép Bayern. Họ có nhiều phương án để phát triển bóng từ trung tâm cũng như di chuyển rất linh hoạt.
“Tôi muốn kéo giãn tuyến hai của đối thủ, không phải từ tuyến đầu tiên” Nagelsmann giải thích về chiều rộng đội hình đồng thời nói thêm rằng 3 tiền vệ trung tâm có thể cản phá những đường bóng dọc qua trung lộ và đồng thời tạo nên cái gọi là “làn sóng thứ hai”, tạo ra số lượng cầu thủ để hỗ trợ các đợt tấn công trong phần sân đối phương.
Làn sóng thứ hai đó thường xuyên ập đến đối thủ theo kiểu tàn khốc, vì Bayern luôn tạo nên sức ép lên hàng phòng ngự của đội bạn và tăng khả năng bóng đến chân một trong các cầu thủ của họ.
Trước các trận đấu với Kyiv (5-0) và Furth (3-1), Kornetka đã tính toán rằng trung bình Bayern có 4,4 cầu thủ trong vòng cấm cho mỗi bàn thắng được ghi. Hai bàn thắng đến từ tình huống mở, với 7 cầu thủ xuất hiện trong vòng cấm. Kornetka nhận thấy, nhà ĐKVĐ Champions League Chelsea chỉ có trung bình 2,8 cầu thủ trong vòng cấm ở mỗi bàn thắng ghi được vào thời điểm tương tự của mùa giải.
Những sự đổi mới khác đến từ Nagelsmann khó định lượng hơn nhưng chắc chắn sẽ giúp ích cho Bayern Munich. Các cầu thủ đã nói về một chế độ đào tạo chất lượng cao, thay đổi liên tục thách thức họ.
Giống như Thomas Tuchel, Nagelsmann sử dụng các phương pháp khác biệt, đặt ra các nhiệm vụ đặc biệt cho đội của mình – ví dụ như số lần chạm bóng, hướng chuyền bóng cụ thể hoặc chơi trên các sân có hình dạng khác nhau – khiến cho các bài tập luyện đôi khi còn căng thẳng hơn cả trận đấu chính thức.
Việc nhận thấy rằng Bayern đã phải vật lộn với những quả ném biên trong chiến thắng 7-0 trước Bochum, BHL đã thiết lập một buổi tập đặc biệt vào tuần sau. Nagelsmann nói: “Tôi cần thêm các giải pháp vì các đội thường chỉ coi ném biên là một tình huống để tiếp tục trận đấu. Nhưng những quả ném biên cũng tạo ra những tình huống tấn công tốt, vì đối thủ thường dâng lên và để lại khoảng trống ở phần sân bên kia. Đó là không gian cần để mắt đến và hoàn toàn có thể khai thác ”.
Nhìn chung, trọng tâm trong triết lý của Nagelsmann luôn là thứ bóng đá tấn công, tìm cách tăng tốc trận đấu và tạo khoảng trống. Hành vi phòng thủ cũng là một phần trong trò chơi tấn công của Bayern chứ không phải một nhiệm vụ riêng lẻ.
Nagelsmann nói với toàn đội rằng sự ổn định trong phòng ngự bắt đầu bởi gegenpressing và dừng lại khi gegenpressing không hoạt động. Các từ khóa trong phương pháp này là “hoạt động”, “kết nối”, “hiện tại”.
Ông muốn các cầu giữ khoảng cách giữa các vị trí và duy trì khoảng cách chiều rộng tối thiểu sau khi đổi vai giữa tấn công và phòng ngự, để đảm bảo rằng họ có thể tham gia vào việc di chuyển hoặc ngăn chặn đối phương tấn công nếu đợt tấn công của Bayern bất thành. Về bản chất, Bayern của Nagelsmann đang tấn công và phòng thủ cùng một lúc.
Hiệu quả thực sự của tất cả những điều chỉnh nhỏ nhưng mang tính quyết định này là sự gia tăng toàn diện về hiệu suất so với những gì đã ở mức rất cao ở mùa giải trước, khi chỉ số xG ở Bundesliga và Champions League cho thấy điều đó.
Lần đầu tiên Bayern đạt trên 3 bàn thắng kỳ vọng trên hàng công kể từ đỉnh cao trong khía cạnh tấn công của triều đại Flick vào giữa mùa giải 2019/20. Về phòng thủ cũng vậy, họ cũng đang quay lại với sự vững chắc trong vài tháng đầu tiên của Flick, còn các thông số đáng lo dưới thời Niko Kovac thì ngày một giảm.
Nagelsmann chắc chắn đã được hưởng lợi từ những yếu tố nằm ngoài tầm kiểm soát của ông, chẳng hạn như phong độ kém của một số đội mà anh ấy đối đầu tại Bundesliga và Champions League (điển hình là Hertha Berlin, Leipzig và Barcelona.)
Sở hữu bộ khung xuất phát ổn định, đạt phong độ cao, Bayern cũng thoải mái xoay tua đội hình khi Bundesliga tiếp tục cho phép 5 lần thay người/trận, giúp các cầu thủ duy trì cảm giác bóng.
Những nghi ngờ trước mùa giải về chiều sâu của đội hình mới chỉ được giải tỏa một phần, nhưng miễn là Bayern chưa gặp phải chấn thương đáng tiếc nào, luôn có sẵn 14, 15 cầu thủ quan trọng nhất và có thể thực hiện tốt những ý tưởng của Nagelsmann. Do đó, thật khó để thấy họ vấp ngã nhiều lần trong mùa giải này.
