Không sự lựa chọn
Đấy là sự thật mà chính Southgate từng công nhận, trong mùa hè 2016. Southgate ban đầu không mấy mặn mà với ghế HLV trưởng đội tuyển Anh? Còn hơn thế, ông chủ động quay lưng. Trong cương vị HLV trưởng đội U-21, vốn là vị trí luôn được tính đến trong trường hợp các LĐBĐ gặp khó khăn khi tìm HLV trưởng cho ĐTQG, Southgate nhanh chóng nói trên mặt báo: FA không nên đưa ông vào danh sách ứng cử viên!
Không thể nào nhục nhã hơn nữa, khi đội tuyển Anh bị loại khỏi EURO 2016 bởi Iceland – đối thủ khi ấy chỉ mới vinh dự xuất hiện lần đầu tiên ở VCK một giải đấu lớn. Sở dĩ Southgate lập tức nói “không” trong thời điểm ấy là vì ông “có nguy cơ” bị kết nối với đội tuyển Anh bởi một điểm chung mà ai cũng thấy: Tam sư tầm thường bao nhiêu thì Southgate cũng tầm thường bấy nhiêu – ráp ngay chứ chờ gì nữa! Khi còn chơi bóng, ông đá hỏng quả luân lưu quan trọng khiến Anh thua Đức tại EURO 1996. Đến khi huấn luyện thì ông chỉ dẫn dắt mỗi đội bóng cũ Middlesbrough, trong khoảng 3 năm. Sự nghiệp khiêm nhường này mở ra bằng câu chuyện Southgate không có đủ bằng cấp theo yêu cầu, và kết thúc bằng kết cục rớt hạng, bị sa thải.
Sam Allardyce nhận lời cầm quân sau EURO 2020, và trở thành HLV trưởng duy nhất trong lịch sử Tam sư có tỷ lệ thắng 100%. Nói cho vui thôi, tất nhiên. Allardyce phải từ chức chỉ sau 1 trận, vì “sự ngu xuẩn” (chữ của tờ báo Daily Mail) của chính ông. Nên nhớ, hành động từ chức đã gần như tuyệt chủng trong bóng đá đỉnh cao đã suốt hàng chục năm, vì tiền bồi thường hợp đồng trong trường hợp sa thải (thay vì từ chức) quá cao. Sống lỗi cỡ nào, người ta mới phải từ chức! Đấy là một scandal mà các phóng viên của tờ báo Telegraph đóng giả vai doanh nhân châu Á để dẫn dụ, lôi kéo Allardyce vào tròng, từ đó khui ra mọi sự thối nát của bóng đá chuyên nghiệp – ngành kinh doanh bị hối lộ nhiều nhất trên thế giới.
Cơ hội đổi đời
Tóm lại, một scandal độc ác do các phóng viên đạo diễn đã làm cho HLV Allardyce thân bại danh liệt. Và Southgate từ đội U-21 bước lên thay thế. Bóng đá Anh quả đã thật sự hết người. Tài cán cỡ Allardyce mà còn bị cho là HLV cuối cùng trên quê hương bóng đá, thì đủ biết Southgate không có đối thủ cạnh tranh. Cũng có thể, đến khi Allardyce từ chức, thì Southgate bỗng nhìn nhận vấn đề theo một cách khác. Ông bỗng thấy đó là một cơ hội để đời. Và đó đúng là cơ hội để đời.
Sự nghiệp huấn luyện hạng bét của Southgate giờ đã chìm vào quên lãng. Nói về Southgate bây giờ, là phải nói về công việc duy nhất mà ông đang làm. Chỉ mỗi một việc thế thôi. Và như thế là đã quá nhiều, quá vĩ đại! Trong 5 năm dẫn dắt đội tuyển Anh, Southgate đã sử dụng 80 tuyển thủ khác nhau – đa phần sẽ mang ơn ông, bởi lần đầu lọt vào ĐTQG chính là cột mốc đổi đời, giống như trúng số độc đắc vậy. Cỡ Marcus Rashford, chẳng biết học hành đến đâu, mà bây giờ mở miệng thì chỉ trích thủ tướng, phê phán các bộ trưởng, cứ như là một vĩ nhân. Jadon Sancho chơi bóng mờ nhạt nhưng cứ phải là tượng đài trên mặt báo. Đại khái, đấy là những chuyện “ngoài sức tưởng tượng” mà HLV Southgate đã làm và sẽ được các loại “quần đùi áo số” mang ơn.
Chứ nói về Southgate sau 5 năm dẫn dắt Tam sư mà lui tới cứ kể chuyện vào bán kết World Cup 2018 với chung kết EURO 2020 thì hóa ra vẫn còn thô thiển, phàm tục. Southgate vĩ đại hơn chứ! Và thế mới nói: cách đây 5 năm mà có nằm mơ thì cũng chưa chắc dân Anh mơ nổi ra cái sự thật rành rành mà Southgate đang có, ngay lúc này! Tất nhiên, “Southgate có” nghĩa là “quê hương bóng đá có”. Southgate thành công đến nỗi kể cả khi ông ta làm những việc ngược ngạo (cách bố trí người đá luân lưu 11m chẳng hạn), thiên hạ vẫn cứ phải khen, như thể không khen thì thiếu hiểu biết vậy. Số đỏ của quê hương bóng đá.
Southgate trước quyết định khó khăn
Đây là khó khăn mà ai cũng… muốn có. Gareth Southgate không dễ chọn giữa hai hướng đi, đều rất hấp dẫn, trong tương lai. Một là trở lại đấu trường CLB – nơi mà trước đây ông luôn bị khinh rẻ, nhưng bây giờ lại có nhiều đội muốn mời (nghe đồn cả M.U cũng muốn Southgate). Hai là gia hạn hợp đồng với FA. Hợp đồng hiện thời sẽ kết thúc sau World Cup 2022. FA rất muốn tăng lương để Southgate tiếp tục làm việc đến hết EURO 2024!
Đội Anh thời Southgate rất “cơm gạo”
Trận thua có tỷ số đậm nhất của đội tuyển Anh dưới thời Gareth Southgate là thua Hà Lan 1-3 tại Nations League 2019. Thật ra, trận ấy hòa 1-1 trong 90 phút chính thức. Ngược lại, Anh thắng đậm rất nhiều. Southgate chỉ cần 5 năm để có 13 trận thắng với chênh lệch 4 bàn trở lên. HLV duy nhất trong lịch sử bóng đá Anh xếp trên Southgate về số liệu này là Nigel Winterbottom (cầm quân trong giai đoạn 1946-1963). Huyền thoại Alf Ramsey (1963-1974) chỉ có 11 trận thắng như thế.
Gareth Southgate là HLV đầu tiên, cũng là duy nhất tính đến lúc này, đưa được đội tuyển Anh vào trận chung kết EURO. Southagte cũng là một trong ba HLV hiếm hoi từng đưa được đội tuyển Anh vào vòng bán kết World Cup (sau Alf Ramsey và Bobby Robson).