Trước hết, việc một đội bóng như TP.HCM bị một đội hạng Nhất loại ngay sau vòng đấu loại đầu tiên trước hết cho thấy tính bất ngờ của một giải đấu. Không phải cứ ở hạng cao hơn là có thể dễ dàng giành chiến thắng trước một đội bóng thấp hơn. Đây là bài học kinh nghiệm cho ông Vũ Tiến Thành trong công tác chuẩn bị chuyên môn. Có lẽ do chủ quan, xem thường Bà Rịa Vũng Tàu là đội chiếu dưới nên TP.HCM chỉ có 1 tuần để lắp ráp đội hình cho trận đấu này. Với sự chuẩn bị không chu đáo ấy nên CLB TP.HCM bị Bà Rịa Vũng Tàu hạ đo ván ngay trên sân nhà cũng là điều dễ hiểu.
Không chỉ CLB TP.HCM, vòng loại cúp Quốc gia 2023 cũng đã chứng kiến hình ảnh “châu chấu đá xe” khác. Đó là trên sân nhà, SLNA với lực lượng mạnh, gồm các cầu thủ đã và đang là tuyển thủ quốc gia như Ngọc Hải, Trọng Hoàng… đã không thể giành chiến thắng trước một Quảng Nam đến từ hạng Nhất. Cùng với một chút thiếu tỉnh táo, tinh thần bị lung lạc trong loạt đá 11m, SLNA đã phải đứng nhìn đội bóng xứ Quảng cầm vé đi tiếp. Đây là lần thứ hai liên tiếp đội bóng xứ Nghệ bị một đội bóng ở hạng Nhất loại ngay sau vòng loại. Ở mùa giải năm ngoái, SLNA đã thua Bình Phước 1-2 ngay ở vòng đầu tiên của cúp Quốc gia.
Có thể gọi là một cú sốc nữa ở vòng loại cúp Quốc gia 2023 khi PVF-CAND tiếp SHB.ĐN. SHB.ĐN hẳn nhiên rất cần một chiến thắng để tạo niềm tin trước khi bước vào V.League 2023 sau chuỗi 4 trận không thắng. Tuy nhiên, đoàn quân của ông Phan Thanh Hùng đã không thể toại nguyện trước một đối thủ chơi quyết tâm không kém. Tạo nên một màn rượt đuổi ngoạn mục với đối thủ ở hạng cao hơn để kết thúc trận đấu với tỷ số hòa 2-2, sự tỉnh táo và chính xác trong loạt đá luân lưu đã giúp cho PVF-CAND loại SHB.ĐN để tiến vào vòng đấu tiếp theo. Cũng cần nói thêm rằng, chỉ có 2 đội ở V.League khẳng định được vị thế “chiếu trên” khi đối đầu với các đội hạng nhất là Bình Dương và Viettel. Thái độ nhập cuộc tốt, chuẩn bị kỹ lưỡng đã giúp cho 2 đội bóng này không mấy khó khăn để giành vé đi tiếp.
Việc CLB TP.HCM, SLNA hay SHB.ĐN phải dừng bước ngay sau vòng loại cho thấy lối đá phụ thuộc vào ngoại binh của các đội bóng này. Khi lực lượng “lính đánh thuê” không hiện diện trong đội hình, trình độ chuyên môn của họ dường như cũng không cao hơn so với Bà Rịa Vũng Tàu, Quảng Nam hay PVF-CAND. Hoặc chí ít, quyết tâm của họ không đủ lớn và thiếu đi sự tôn trọng đối với đối thủ trong cách nhập cuộc. Kết quả của 3 trận đấu ấy phần nào minh chứng cho nhận định đó. Đây là bài học lớn cho các đội bóng ở V.League trong cuộc đua với các đội hạng Nhất ở cúp Quốc gia. Ở đó, các đại diện của V.League cần phải có sự chuẩn bị thấu đáo, kỹ lưỡng, không nên chủ quan để “ghép vội” đội hình chỉ trong vòng 1 tuần như lời của HLV Vũ Tiến Thành khi giáp mặt với Bà Rịa Vũng Tàu.
Vẫn còn rất nhiều đội bóng hạng Nhất giành vé đi tiếp ở cúp Quốc gia và sẽ còn tạo nên những cặp đấu giữa V.League và hạng Nhất. Chắc chắn, những thất bại của TP.HCM, SHB.ĐN hay SLNA là bài học đáng giá cho các đại diện của V.League khi đối đầu với đội ở hạng thấp hơn.