Những ai thường xuyên theo dõi Barcelona sẽ dễ dàng nhận ra kịch bản quen thuộc này. Barca chơi chật vật, không sao phá vỡ được hàng thủ kiên cố của đối phương. Trận đấu trôi qua khoảng 1 giờ đồng hồ và tấm bảng thay người được giơ lên, người bị thay ra là cầu thủ mang áo số 21. Frenkie de Jong rời sân trong nỗi tức giận còn khán giả Nou Camp thì trong lòng đầy sự bất bình.
Điều này đã lặp đi lặp lại nhiều lần và tiếp tục xảy ra ở những trận đấu của Barca gần đây. Trước trận đấu trên sân nhà gặp Celta Vigo, De Jong chỉ có 13 lần chơi trọn vẹn 90 phút trong số 33 trận đấu kể từ khi Xavi trở thành HLV của Barcelona vào tháng 11/2021. Vấn đề này đặc biệt nổi cộm trong các trận thua Cadiz và Rayo Vallecano trước đó. Khi bị thay ra, cầu thủ người Hà Lan bị người hâm mộ huýt sáo và Barca để thua cả hai trận với cùng tỉ số 0-1.
Trong khi đó, báo chí Catalan đồng loạt loan tin rằng Barca đang muốn bán cầu thủ 24 tuổi, đặc biệt nếu một trong hai CLB ở thành phố Manchester đưa ra lời đề nghị đủ lớn trong mùa hè này. Đó là một tình huống không ai mong đợi khi Barca đã trả 86 triệu euro để ký hợp đồng với tiền vệ triển vọng nhất châu Âu từ Ajax vào mùa Hè 2019. Nhưng giờ, tất cả những bên liên quan đều bị đặt vào tình thế tiến thoái lưỡng nan.
De Jong, Xavi, chủ tịch Joan Laporta và giám đốc thể thao Mateu Alemany đều đang cố tìm ra câu trả lời và đó là điều không hề dễ dàng. Cuộc tranh luận làm thế nào để tận dụng hết tài năng của De Jong đã nổ ra ngay từ khi anh đến Nou Camp gần 3 năm trước.
Giữa mùa giải năm ngoái, có vẻ như Ronald Koeman đã tìm ra giải pháp khi trao cho De Jong quyền được tham gia tấn công nhiều hơn. Tuyển thủ Hà Lan thường xuyên đột nhập vào vòng cấm để tự mình ghi bàn hoặc kiến tạo cho đồng đội. Nhưng giai đoạn tốt đẹp đó không tồn tại quá lâu đối với cả De Jong lẫn cả vị HLV đồng hương.
Sự trở lại của Xavi cũng không giải quyết dứt điểm được vấn đề. Vai trò của Sergio Busquets là không thể thay thế trong hệ thống 4-3-3 truyền thống của Barca. De Jong thường chơi ở một trong những vị trí tấn công ở hai bên cánh, nhưng không mấy khi tạo ra ấn tượng, đặc biệt nếu đem so với những cầu thủ trẻ như Pedri hay Gavi thì anh càng tỏ ra mờ nhạt.
Khả năng chuyền bóng và xoay trở của Pedri giúp cho các đợt tấn công của Barca mạch lạc hơn nhiều, trong khi Gavi bổ xung thêm năng lượng và sức mạnh và nhận được thiện cảm từ người hâm mộ Blaugrana cũng như các chuyên gia. De Jong ngày càng mất đi tính đột biệt và không biết chắc rằng mình nên làm gì trên sân. Vài lần anh được tung vào thay cho Busquets ở vị trí tiền vệ tổ chức lối chơi nhưng cũng không đóng góp được quá nhiều.
“Frenkie rất quan trọng”, Xavi nói hồi tháng 4/2022. “Cậu ấy nên đánh dấu một kỷ nguyên của bản thân ở CLB này. Tôi hạnh phúc với De Jong và cậu ấy cần tiếp tục nỗ lực. Cậu ấy phải ghi bàn, kiến tạo và là nhân vật chính của các trận đấu”. Không ai nghi ngờ gì về khả năng của De Jong, nhưng tiền vệ này vẫn chưa thể phát huy những gì tinh túy nhất của mình.
Sau 33 trận đấu dưới thời Xavi, De Jong có 4 bàn thắng và 3 đường kiến tạo. Màn trình diễn ấn tượng trên sân khách trước Napoli trong trận play-off Europa League vào tháng Hai là mốc son đáng nhớ cho phong độ cao suốt cả vòng bảng của De Jong, khi anh ghi bàn bằng cú sút tuyệt đẹp ở cự ly 20 mét đưa bóng đi vào góc xa. Đó là bàn thắng cuối cùng của De Jong kể từ thời điểm đó, và anh cũng không có đường kiến tạo nào trong 15 trận gần nhất.
Khi phong độ của cả đội Barca sa sút bất ngờ sau chiến thắng 4-0 ở trận El Clasico với Real Madrid, những lời chỉ trích càng lớn hơn bao giờ hết. Công bằng mà nói, De Jong đang là nạn nhân của sự thất vọng từ các CĐV Barca khi mọi thứ diễn ra không suôn sẻ. Cả tập thể Barcelona đều nhận thức được rằng CLB đang hoạt động không hoàn hảo. Tầm nhìn của Xavi đối với đội bóng khác với người thầy cũ của anh là Pep Guardiola.
Các tiền vệ Barca bây giờ được yêu cầu chạy về phía trước nhiều hơn là chăm chăm vào việc kiểm soát bóng. Xavi đã cung cấp cho De Jong những video được biên tập kĩ lưỡng để thể hiện những gì ông mong muốn, đặc biệt là vị trí nhận bóng và cách kết nối với đồng đội của cầu thủ sinh năm 1997. Điều đó được hoan nghênh bởi một cầu thủ mà trong suốt sự nghiệp đã luôn thích xem lại các trận đấu của chính mình để xem bản thân đã sai ở đâu, nhưng trong tâm trí De Jong vẫn tồn tại cảm giác khó chịu.
Khi được hỏi sau chiến thắng 2-1 trước Mallorca trên Movistar TV rằng liệu anh có cảm thấy mình được HLV ủng hộ hay không, câu trả lời của De Jong rất ngắn gọn: “Chúng tôi đã có một cuộc trò chuyện rất tốt. HLV đã nói rằng ông ấy tin tưởng vào tôi. Vì vậy, cả hai đều vui vẻ”. Giọng nói và nét mặt của De Jong lúc ấy không cho thấy 100% sự hài lòng.
De Jong sau đó được hỏi liệu anh có thất vọng về việc mùa giải của Barca kết thúc mà không có danh hiệu, đồng thời họ đã phải trải qua một cuộc chiến căng thẳng để lọt vào Top 4 và giành quyền tham dự Champions League mùa tới. “Vâng, tôi rất bực bội. Năm nay chúng tôi chơi không tốt, nhưng tôi hy vọng chúng tôi sẽ tiếp tục tiến bộ và năm sau có thể sẽ khác”, anh trả lời.
Xung quanh Nou Camp hiện có hai luồng suy nghĩ liên quan đến tình hình của De Jong. Thứ nhất là thời gian vẫn còn, De Jong chỉ vừa mới bước sang tuổi 25 và vẫn cho thấy những tiềm năng và phẩm chất để đóng góp cho đội bóng trong những mùa giải tiếp theo. Thứ hai, anh chưa bao giờ cho thấy trình độ tương xứng với danh tiếng của mình khi đến với Barca, và đã đến lúc đội bóng xứ Catalan phải tìm cách để cố gắng thu hồi càng nhiều càng tốt số tiền 86 triệu euro họ đã chi ra cho De Jong.
Tình hình tài chính của Barca – những khoản nợ khổng lồ và cuộc đấu tranh để đáp ứng các quy định về tiền lương của La Liga – cũng là một yếu tố rất lớn ảnh hưởng đến suy nghĩ của Laporta và Alemany. Đối với Barcelona, có thể thấy rằng việc bán De Jong là điều có thể chấp nhận được mà không tạo ra những cơn sóng ngầm. Bán đi những cầu thủ “cây nhà lá vườn” như Pedri, Gavi, Ronald Araujo, Ansu Fati – mới khiến NHM phẫn nộ.
Trong khi đó, những người họ muốn bán – bao gồm Sergino Dest, Neto, Martin Braithwaite, Samuel Umtiti, Miralem Pjanic, Clement Lenglet và Memphis Depay – ít có khả năng đem về số tiền cần thiết cho Barca trong mùa hè này.
De Jong và những người xung quanh đều nắm rõ tình hình. Quay trở lại tháng 12/2021, cha của anh đã nói với báo chí Hà Lan rằng: “Tôi biết Barcelona cần tiền và một lời đề nghị lớn cho Frenkie có thể giúp ích cho họ, nhưng tôi không nghĩ điều đó sẽ xảy ra.”
Sau thất bại trước Rayo vào tháng trước, cố vấn chiến lược của Barcelona, Jordi Cruyff đã nói trên kênh truyền hình Tây Ban Nha rằng: “De Jong là một cầu thủ được CLB và thị trường đánh giá cao”. Khi được hỏi để làm rõ liệu điều này có nghĩa là một vụ mua bán đang được xem xét hay không, Cruyff trả lời: “Đây không phải là lúc để nói về những thứ này. Chúng tôi ở đây để hoàn thành các mục tiêu của CLB”.
Sẽ còn rất nhiều điều thay đổi tác động tới tương lai của De Jong. Mùa hè này, Barca chắc chắn sẽ biến động khi giám đốc thể thao Alemany cố gắng cải thiện đội hình trong khuôn khổ giới hạn lương của La Liga. Barca chắc chắn sẽ cần phải bán bớt cầu thủ khi thị trường chuyển nhượng mở cửa.
Rất nhiều phụ thuộc vào những gì khác xảy ra. Mùa hè chắc chắn sẽ chứng kiến nhiều lời đề nghị hậu hĩnh hơn cho De Jong, sẽ rất khó để Laporta và Alemany từ chối. Anh hiện cũng là một trong những người có thu nhập cao nhất trong đội, với khoảng 11 triệu euro mỗi năm sau thuế.
Sau đó, số tiền thu về cùng với khoản tiền sẵn có sẽ được Barca tái đầu tư vào các vị trí khác mà đội còn đang thiếu như hậu vệ cánh và trung vệ – mà không làm tổn hại quá nhiều đến chất lượng chung của đội hình.
Cần lưu ý rằng, dù hàng tiền vệ được cho là khu vực mạnh nhất, có chiều sâu nhất, nhưng Barca sẽ mang về cầu thủ người Bờ Biển Ngà Franck Kessie từ Milan theo dạng chuyển nhượng tự do. Họ cũng đã xem xét việc ký hợp đồng với Carlos Soler từ Valencia, cố gắng tận dụng việc tuyển thủ Tây Ban Nha chỉ còn 12 tháng trong hợp đồng để thực hiện một thương vụ hời trị giá 20 triệu euro.
“Việc ký hợp đồng sẽ phụ thuộc vào tài chính,” Xavi cho biết. “Mọi thứ đều phụ thuộc vào tiền. Điều đó thật khó khăn, nhưng đó là thực tế của chúng tôi. Chúng tôi cũng có những cầu thủ muốn rời đi và tình hình tài chính của CLB khiến chúng tôi phải cân nhắc mọi khả năng”.
Những CLB tỏ ra quan tâm đồng thời có đủ tiềm lực để đề nghị mua De Jong trong mùa hè này đều đang ở Manchester. Man City muốn tăng cường chất lượng đội hình và đang tìm cách bổ sung một tiền vệ vào mùa hè này khi Fernandinho ra đi. Man United cũng đang xem xét kỹ lưỡng phương án để tái hợp De Jong với người thầy cũ của anh tại Ajax, người vừa chính thức tham gia vào công việc huấn luyện ở Old Trafford là Erik ten Hag.
Phần khó hơn cả là thuyết phục De Jong ra đi. Ngay cả khi thể hiện sự thất vọng gần đây với các vấn đề trên sân cỏ, anh vẫn luôn nói rằng anh thích cuộc sống ở Catalan và muốn ở lại. Đầu năm nay, anh và bạn gái đã mua một căn biệt thự mới trị giá 5 triệu euro ở khu vực Pedralbes của thành phố. Năm 2020, anh là một trong số những trụ cột của đội bóng đã đồng ý nhận một số khoản thưởng chậm và gia hạn hợp đồng đến năm 2026.
Một nguồn tin từ phòng thay đồ của Barcelona cho biết việc thuyết phục De Jong ra đi sẽ rất khó khăn, đặc biệt nếu đích đến là Man United, đội bóng mà mùa tới không được góp mặt tại Champions League.
Vì vậy, giải pháp cho trường hợp của De Jong là không hề đơn giản. Vẫn có khả năng Xavi là HLV thích hợp để đưa De Jong trở thành mảnh ghép quan trọng trong đội hình của Barcelona. Nhưng mặt khác, cũng có thể hiểu được nếu Laporta và Alemany nghĩ đến những khoản tiền và nói rằng họ muốn anh ra đi.
